Ivan Agueli (Şeyh Abdülhadi)
İsveç doğumlu ressam, yazar, Müslüman, Şazeli şeyhi.
ABDÜLHADÎ (JOHN GUSTAF AGUELI)
شيخ عبد الهادی عقیلی
Ivan Aguéli, John Gustaf Agelii adıyla 1869 yılında küçük bir İsveç kenti olan Sala'da dünyaya geldi.
1879-1889 yılları arasında Gotland ve Stokholm'de eğitim gören Aguéli, bu yıllarda dini mistisizme büyük bir ilgi duymaya başladı.
1889/1890 döneminde ismini, John isminin Slavca karşılığı olan Ivan ile değiştiren sanatçı, Rus yazarlar İvan Sergeyeviç Turgenyev ve Fyodor Mihayloviç Dostoyevski hayranıydı.
1890 yılında Paris'e gitti. Burada da Agelii şeklinde olan soyadının Fransızca okunuşu olan Aguéli'yi soyadı olarak seçti. Ressam Émile Bernard'dan dersler alan Aguéli, aynı yıl Londra'ya uğradı ve burada Rus anarşizm kuramcısı yazar Peter Alekseyeviç Kropotkin ile tanıştı. Sonrasında da İsveç'e geri döndü. Burada Anders Zorn ve Richard Bergh'den dersler aldı. Resimlerinde İvan Aguéli imzasını kullanan ve İsveç’te modern resim sanatının önde gelen isimlerinden biri olarak kabul edilen Abdülhâdî’nin tabloları Stockholm Millî Müzesi ile Gottenbourg Müzesi’nde sergilenmektedir.
Sanatçı, 1892 yılında Kur'an'ın İsveççe çevirisini yaptı. 1894 yılında 30 kişinin tutuklandığı anarşist karşıtı Procès des trente davasıyla yargılandı. 1895 yılında tahliye edilen Aguéli, Mısır'a gitti. Burada bir yıl kalan sanatçı, Paris'e geri döndü ve adına "Abd al-Hadi" olarak ekleme yaptı.
1907’de Mısır’da Ezher âlimlerinden Mâlikî fakihi ve Şâzelî şeyhi Abdurrahman İllîş (İlleyş=عليش) el-Kebîr’e (ö.1930) intisap ederek Abdülhâdî adını aldı. Şeyhi onu halife (mukaddem) tayin etti.
Abdülhâdî 1907 yılından itibaren Avrupa’da İslâm tasavvufu ve İbnü’l-Arabî mütehassısı olarak tanındı. Tasavvufun ve İbnü’l-Arabî ekolünün Batı’da aydınlar seviyesinde tanınmasında önemli rol oynadı.
Mutasavvıf-düşünür René Guénon onun vasıtasıyla müslüman oldu.
1 Ekim 1917’de Barselona yakınlarında tren altında kalarak öldü.
Kaynak:
Mustafa Tahralı, “Abdülhadi (John Gustaf Agueli)”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 1, s. 206
http://tr.wikipedia.org/wiki/Ivan_Agueli
http://www.ivanagueli.com/index.html