- İbn Ataullah İskenderi'nin (ks) Hikem-i Ataiyye adlı tasavvuf klasiği
- Şâzeliyye tarikatının Zerrûkıyye kolunun kurucusu Ahmed Zerruk el-Fâsî ks. (ö. 899/1493-94)
- Sultan II. Abdülhamid Han'ın devam ettiği Şazeli tekkesi Zâfir Efendi Tekkesi (Ertuğrul Tekke)
- II. Abdülhamid Han'ın Şazeli şeyhi Muhammed Zafir Efendi (ö.1903) ve kardeşleri
- Şâzeli tarikatına mensup Osmanlı padişahı II. Abdülhamid Han
- Unkapanı Şâzeli tekkesi (Şazeli Tekke Camii olarak bilinmektedir.)
- Gaziantepli Kadiri-Şazeli şeyhi Hasan Arslan Hocaefendi (ö.2011)
- ŞAZELİ ismi marka olarak TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ'ne 10 yıllığına tescil ettirildi!
- Buna göre, bir başkası tarafından bu isim kullanılarak matbaa, TV, radyo, gazete, dergi, yayınevi, takvim vd. bilumum basım-yayım, eğitim-öğretim, kültür hizmetleri gerçekleştilemez.
Kasidetü'l-Bürde
Kasîdetü'l-Bürde, Mısırlı âlim ve Şazelî tarikatı müntesibi Muhammed b. Saîd el-Busîrî (ö. 695/1296) tarafından Hz. Peygamber (sas) için yazılmıştır.
Kasîde-i Bürde’nin muhtevasında, sevgiliye özlem, nefisten şikayet, Asıl adı, el-Kevâkibü’d-dürriyye fî medhi hayri’l-beriyye'dir. Kafiye harfi "mim" olduğu için el-Kasîdetü'l-mîmiyye, şairin tutulduğu hastalıktan kurtulmasına vesile olduğu için de Kasîdetü'l-bürde diye meşhur olmuştur. Ancak Ka'b b. Züheyr'in kasidesi de aynı adla anıldığın bu durum bazen karışıklığa sebep olmaktadır.
Kaside şöhretini, taşıdığı sanat değerinden ziyade, şairin hayatının bir döneminde geçirdiği felçten kurtulmasına vesile olduğuna dair rivayete borçludur. Rivayete göre, felç geçirdiğinde bir akşam, kendisine şifa vermesi için Allah'a dua eden şair rüyasında Hz. Peygamber'i görür. Resul-i Ekrem ondan kendisi için yazdığı bu kasideyi okunmasını ister. Bûsîrî bu kasideyi okurken Resulullah onu sonuna kadar dinler. Bitince de hırkasını (bürde) çıkarıp şairin üstüne örter ve eliyle vücudunun felçi kısımlarını sıvazlar. Busiri uykudan uyanınca vücudunda felçten eser kalmadığıı farkeder. Bu rüya hadisesinin halk arasında yayılmasından sonra kaside Kasîdetü'l-bürde olarak üne kavuşmuştur.
Kasîde-i Bürde’nin muhtevasında, sevgiliye özlem, nefisten şikayet, Hz. Peygamber’e övgü, onun doğumu, mu’cizeleri, Kur’ân’ın fazileti, mirac mucizesi, cihadın önemi, günahlardan pişmanlık ve ümit, dua ve niyaz vardır.
Kasîdetü'l-Bürde en eski nüshalarında 160 beyit iken, sonrakilerden 165 beyte kadar ulaşmaktadır.
Bütün İslâm coğrafyasında tanınmış olan kasîde, başta Şazelî olmak üzere Nakşibendî, Kadirî ve Halvetî gibi tarikatlar tarafından benimsenmiş ve tekkelerde ilâhî ve evrad olarak okunmuştur.
Dini toplantılarda, mübarek gün ve gecelerde, sünnet, düğün, bayram ve cenaze merasimlerinde de okunagelmiştir.
İslam dünyasında Kasidetü'l-bürde kadar meşhur olan ve çok okunan, üzerine şerh, hâşiye, tahmîs, tesdîs, tesbî', taştîr ve nazîreler yazılan bir başka kaside yoktur. Bir araştırmaya göre toplam sayıları 330'u bulmaktadır.
Kasîde’nin 140. beyitten itibaren hastalara (özellikle felçlilere) şifa maksadıyla yedi gün süreyle okunması okunması adet olmuştur.
Türk dinî mûsikîmizin Arapça sözlü şuğullerinden olan Kasîdetü'l-Bürde’nin bir okunuşu, Recep Uslu tarafından derlenerek notaya alınmıştır.
Geniş bilgi için bkz. Mahmut Kaya, "Kasîdetü'l-Bürde", Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 24, s. 568569